Circulair ondernemen kost tijd, mensen en geld. Maar, kan ook tijd, mensen en geld opleveren. Paradox?

Ook in duurzaamheid, circulariteit en maatschappelijk verantwoord ondernemen, wordt uiteindelijk geïnvesteerd. Mits je uitdagingen als mogelijkheid omarmt.

“Verdwalen in complexiteit ligt continu op de loer, leert de praktijk ons. Een inzicht als resultaat van circulaire transities in vele vormen te mogen begeleiden. En het groeiproces wat ontstaat door de mogelijkheden van de circulaire economie te kunnen verbinden, maakt ons werk interessant en uitdagend. Een combinatie tussen visueel en operationeel werk. Precies waar we met Circular Clarity het verschil maken (co-creëren). Zien is doen en doen is zien”, aldus Marco Rog, co-founder van Circular Clarity.

Marco is vooral actief als kennis(over)drager en strategisch en operationeel verbinder binnen het ecosysteem van Circular Clarity. “Het werk wat gedaan moet worden, hoort ook bij impact maken, aldus Rog, (54)”…

Maar waar liggen de kansen, als je het zonder green-washing wilt doen? En hoe verbindt je mensen en met welk doel ga je vervolgens aan de slag? Wat is duurzaamheid als je er vanuit je eigen perspectief naar kijkt precies?

Omdat duurzaamheid alle facetten van bedrijfsvoering raakt en talloze benaderingen kent, is het beginpunt definiëren soms lastig.

Inziend dat de realiteit ook vaak meerdere startpunten blootlegt, werpt een impact strategie verankeren een stuk complexiteit op. Er is zo veel. Maar wat is de essentie?

Logisch dat MKB ondernemers, zonder kennis van meervoudige waardecreatie, in eerste instantie vaak op zoek gaan naar economisch (lineair) rendement voor zulke nieuwe investeringen. ‘Oude wijn in nieuwe zakken’ kan een valkuil zijn.

Voila; duurzaamheid verdwijnt in het hokje ‘product marketing of new product design, doordrenkt met het woord duurzaamheid’. De essentie wordt wel omschreven, maar niet doorleefd of geraakt. De beweging loopt vast, verzwakt en de waan van de dag legt een belastende claim op tijd. Duurzaamheid blijft als idee en wens steken. Een gemiste kans.

Of, duurzaamheid beland in de hoek van subsidies. Ook belangrijk, want voor innovatie- of onderzoekstrajecten, de aanschaf van zonnepanelen, technologie of het aanleggen van een moestuin, is geld nodig. De zogenoemde ‘top-down’ invloed vanuit bijvoorbeeld de overheid, neemt stevig toe.

Dezelfde top-down invloed kunnen aandeelhouders uitoefenen, door impact, duurzaamheid, circulariteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen, of geef het beestje een naam, strategisch als KPI te benoemen. Dan begint de échte reis, waarbij meervoudige waardecreatie een belangrijke rol kan gaan spelen. Circulair ondernemen, is eigenlijk een verzamelnaam voor alle bovengenoemde punten. Daarbij weeg je de lasten en baten van zowel sociale als ecologische impact mee in je algehele bedrijfsvoering. Enerzijds omdat het moet. Anderzijds om je bedrijfsidentiteit te versterken in het bijdragen aan nieuwe impact doelen.

Ook om op een subsidiebeweging aan te sluiten, is een andere blik op waardecreatie noodzakelijk. Zijn de vaste kaders van subsidieland wel de juiste weg, of zijn het nieuwe investeerders die op zoek zijn naar toekomstgerichte beleggingen? Investeringen waar samenwerken en waardecreatie centraal staat. Meervoudige waardecreatie voegt nog extra een dimensie toe.

Maar dat zijn uiteindelijk niet de uitdagingen waar we het over hebben. Eigenlijk zijn projecten de leuke dingen.

Projecten waar je met mensen aan kunt werken. Maar hoe breng je die moestuin en het zonnepaneel in verbinding met je identiteit?

De moeilijkheidsgraad komt kijken bij het samenbrengen van uiteenlopende belangen. Bijvoorbeeld.

• Het afscheid nemen van een oude leverancier, of de oude leverancier tijd geven om zich aan nieuwe regelgeving aan te passen? Waarop zijn onderliggende afspraken in de waardeketen eigenlijk gebaseerd, wanneer je bijvoorbeeld duurzaamheid meeweegt in beslissingstrajecten. Welk effect heeft dat?
• Wat zijn eigenlijk de prioriteiten en welke wet- en regelgeving raakt als eerste?

Er is veel om als ondernemer rekening mee te houden bij het groeien richting een toekomstbestendiger en wellicht zelfs circulair beleid. Een enorme stap, maar haalbaar als je deze in kleinere stappen voortbeweegt.

Ondertussen ontwikkeld de buitenwereld zich in snel tempo door. Scherpt de EU wet- en regelgeving aan – én neemt de druk, vaak niet eens zichtbaar, toe om toch een andere koers te gaan varen. Een confrontatie met wie we zijn en wat we doen. Maar ook waarom we doen wat we doen. Ondernemers ervaren die druk, maar zetten dan vaak zeilen bij om groei te realiseren, in plaats van andere waarden te gaan verbinden met het wat, hoe en waarom we dingen doen zoals we die doen.

“Ik begin vaak met het gesprek over een kop koffie. Vanuit daar weet ik vanuit Circular Facility Management de brug te bouwen naar nieuwe mogelijkheden…” Annelot Manshanden, Ecosysteem partner en Circular Facility Management Adviseur bij Circular Clarity.

Zo stelt de EU verplicht dat ondernemers hun voetafdruk gaan verkleinen. Reken maar uit wat je hier met terugwerkende kracht binnen een organisatie voor moet regelen en bewegen. Althans om de impact van hetgeen je doet, transparant en conform voetafdruk en levenscyclus data te rapporteren. Het is nog al wat.

“Stel maar uit die last, totdat er een eenvoudige oplossing is. Een beweging die we vooral in de beginfase van meervoudige waarde ontdekken terugzien…” Aldus Arjan van Jaaren, co-founder van Circular Clarity, die zich vooral richt op het zicht- en stuurbaar maken van ingewikkelde transities om daarmee een ecosysteem rondom projecten te versterken. Met als opbrengst het in verbinding brengen van partners en mogelijkheden. Maar ook het creëren en delen van voorbeelden om anderen te helpen. Het creëren van common-ground staat in het ecosysteem van Circular Clarity centraal.

“Het genereren van een generatie-bestendig ecosysteem van samenwerkende partners. Een netwerk wat vanuit vertrouwen waarde toevoegt in de de vorm van denkvermogen en flexibel inzetbaar talent. Het gericht inbrengen van kennis. Met iedere stap zien we nieuwe bewegingen om ons heen en leren om meervoudige waarde in nieuwe perspectieven om te zetten. Met de daarbij behorende allesbepalende acties…” aldus Rog en van Jaaren.

Meervoudige waardecreatie is een bijzonder krachtige manier om de nieuwe prioriteiten die samengaan met bijvoorbeeld energie- of afval neutraal (circulair) ondernemen, te verbinden met dagelijkse onderwerpen.

Wat eigenlijk een technische exercitie van data verzamelen is, blijkt uiteindelijk mensenwerk. Maar ook het strategische werk wat noodzakelijk is om überhaupt te begrijpen wat een voet- of handafdruk is. En hoe je kunt compenseren. Is compenseren de uiteindelijke weg? En dan uiteindelijk dus een investering in heel veel onbekende nieuwe trajecten. Een proces wat onder begeleiding effectiever plaatsvindt.

Maar wat betekenen die meervoudige waarden dan? Stel, een MKB ondernemer investeert 250.000 Euro in circulair ondernemen, wat dan? Wat is dan het rendement van een meervoudige waardecreatie?

Plat gezegd, kan je de 250.000 Euro in dit voorbeeld straks als risico zien. En hoe kan je met de eerste investering dat risico gaan verlagen?

Circulair ondernemen op de kaart zetten, raakt met zekerheid een groep mensen binnen de organisatie die zogezegd ‘aan gaat’ op dit onderwerp; mits goed neergezet. De integriteit van duurzame projecten is daarom van essentieel belang. ‘Doen wat we zeggen en al lerend en communicerend door een bepaald gevoel van chaos geen’. Oftewel, “de chaos omarmen” — Jan Rotmans.

De sociale en ecologische projecten die vervolgens ontstaan of verder gebracht moeten worden, vertalen zich uiteindelijk ook in waarden. Vanuit de menselijke kant gaat het dan om betrokkenheid, retentie, continu leren, innoveren en leiderschapsontwikkeling. Aan de technische kant kunnen projecten bijdragen aan het verlagen van uitstoot of (her)inrichten van afvalstromen. Tot en met het laatste boutje en moertje van een machine kan je feitelijk ontleden en opnieuw bekijken. Te groot. Te veel. En al zeker niet het begin.

Eerder is top down als invloedsinstrument benoemd, maar ook bottom-up hoort in de mix van circulair ondernemen thuis. Mensen betrekken, sociale verbinding, open staan en een veilige omgeving creëren, horen allemaal bij het fundament wat Circular Clarity met een aanpasbaar programma neerzetten.

Een Masterclass voor de gelaagde kennisoverdracht, voorzien van voldoende filters om de rode draad vast te kunnen houden. Workshops en heldere focusgebieden om vervolgens gericht te verdiepen. Operationele ondersteuning zodat de eerste stappen richting autonomie ook daadwerkelijk genomen worden. Ideeën vanuit netwerken, raamwerken, voorbeelden en de praktijk om een nieuw perspectief met bijbehorende instrumenten te bieden, zonder dat een enkel platform alles opnieuw achter een verdienmodel opsluit.

Helderheid in circulair ondernemen en het creëren van meervoudige waarden bieden een sleutel om de toekomst van je bedrijf anders te bekijken.

Voor vragen of om op een specifiek onderwerp te verdiepen, neem contact op.